વિષ્ણુસહસ્રનામસ્તોત્રમ્ ॥ અથ વિષ્ણુસહસ્રનામસ્તોત્રમ્ ॥ યસ્ય સ્મરણમાત્રેણ જન્મસંસારબંધનાત્ । વિમુચ્યતે નમસ્તસ્મૈ વિષ્ણવે પ્રભવિષ્ણવે ॥૧॥ નમ: સમસ્તભૂતાનામાદિભૂતાય ભૂભૃતે । અનેકરૂપરૂપાય વિષ્ણવે પ્રભવિષ્ણવે ॥૨॥ વૈશંપાયન ઉવાચˆ શ્રુત્વા ધર્માનશેષેણ પાવનાનિ ચ સર્વશ: । યુધિષ્ઠિર: શાંતનવં પુનરેવાભ્યભાષત ॥૩॥ યુધિષ્ઠિર ઉવાચˆ કિમેકં દૈવતં લોકે કિં વાઽપ્યેકં પરાયણમ્ । સ્તુવંત: કં કમર્ચંત: પ્રાપ્નુયુર્માનવા: શુભમ્ ॥૪॥ કો ધર્મ: સર્વધર્માણાં ભવત: પરમો મત: । કિં જપન્ મુચ્યતે જંતુર્જન્મસંસારબંધનાત્ ॥૫॥ ભીષ્મ ઉવાચˆ જગત્પ્રભું દેવદેવમનંતં પુરુષોત્તમમ્ । સ્તુવન્નામસહસ્રેણ પુરુષ: સતતોત્થિત: ॥૬॥ તમેવ ચાર્ચયન્ નિત્યં ભક્ત્યા પુરુષમવ્યયમ્ । ધ્યાયન્ સ્તુવન્ નમસ્યંશ્ચ યજમાનસ્તમેવ ચ ॥૫॥ અનાદિનિધનં વિષ્ણું સર્વલોકમહેશ્વરમ્ । લોકાધ્યક્ષં સ્તુવન્ નિત્યં સર્વદુ:ખાતિગો ભવેત્ ॥૭॥ બ્રહ્મણ્યં સર્વધર્મજ્ઞં લોકાનાં કીર્તિવર્ધનમ્ । લોકનાથં મહદ્ભૂતં સર્વભૂતભવોદ્ભવમ્ ॥૮॥ એષ મે સર્વધર્માણાં ધર્મોઽધિકતમો મત: । યદ્ભક્ત્યા પુંડરીકાક્ષં સ્તવૈરર્ચેન્નર: સદા ॥૯॥ પરમં યો મહત્તેજ: પરમં યો મહત્તપ: । પરમં યો મહદ્બ્રહ્મ પરમં ય: પરાયણમ્ ॥૧૦॥ પવિત્રાણાં પવિત્રં યો મંગલાનાં ચ મંગલમ્ । દૈવતં દેવતાનાં ચ ભૂતાનાં યોઽવ્યય: પિતા ॥૧૧॥ યત: સર્વાણિ ભૂતાનિ ભવંત્યાદિયુગાગમે । યસ્મિંશ્ચ પ્રલયં યાંતિ પુનરેવ યુગક્ષયે ॥૧૨॥ તસ્ય લોકપ્રધાનસ્ય જગન્નાથસ્ય ભૂપતે । વિષ્ણોર્નામસહસ્રં મે શ્રુણુ પાપભયાપહમ્ ॥૧૩॥ યાનિ નામાનિ ગૌણાનિ વિખ્યાતાનિ મહાત્મન: । ઋષિભિ: પરિગીતાનિ તાનિ વક્ષ્યામિ ભૂતયે ॥૧૪॥ ઋષિર્નામ્નાં સહસ્રસ્ય વેદવ્યાસો મહામુનિ: । છંદોઽનુષ્ટુપ્ તથા દેવો ભગવાન્ દેવકીસુત: ॥૧૫॥ ૐ નમો ભગવતે વાસુદેવાય । ૐ વિશ્વં વિષ્ણુર્વષટ્કારો ભૂતભવ્યભવત્પ્રભુ: । ભૂતકૃદ્ભૂતભૃદ્ભાવો ભૂતાત્મા ભૂતભાવન: ॥૧॥ પૂતાત્મા પરમાત્મા ચ મુક્તાનાં પરમા ગતિ: । અવ્યય: પુરુષ: સાક્ષી ક્ષેત્રજ્ઞોઽક્ષર એવ ચ ॥૨॥ યોગો યોગવિદાં નેતા પ્રધાનપુરુષેશ્વર: । નારસિંહવપુ: શ્રીમાન્ કેશવ: પુરુષોત્તમ: ॥૩॥ સર્વ: શર્વ: શિવ: સ્થાણુર્ભૂતાદિર્નિધિરવ્યય: । સંભવો ભાવનો ભર્તા પ્રભવ: પ્રભુરીશ્વર: ॥૪॥ સ્વયંભૂ: શંભુરાદિત્ય: પુષ્કરાક્ષો મહાસ્વન: । અનાદિનિધનો ધાતા વિધાતા ધાતુરુત્તમ: ॥૫॥ અપ્રમેયો હૃષીકેશ: પદ્મનાભોઽમરપ્રભુ: । વિશ્વકર્મા મનુસ્ત્વષ્ટા સ્થવિષ્ઠ: સ્થવિરો ધ્રુવ: ॥૬॥ અગ્રાહ્ય: શાશ્વત: કૃષ્ણો લોહિતાક્ષ: પ્રતર્દન: । પ્રભૂતસ્ત્રિકકુબ્ધામ પવિત્રં મંગલં પરમ્ ॥૭॥ ઈશાન: પ્રાણદ: પ્રાણો જ્યેષ્ઠ: શ્રેષ્ઠ: પ્રજાપતિ: । હિરણ્યગર્ભો ભૂગર્ભો માધવો મધુસૂદન: ॥૮॥ ઈશ્વરો વિક્રમી ધન્વી મેધાવી વિક્રમ: ક્રમ: । અનુત્તમો દુરાધર્ષ: કૃતજ્ઞ: કૃતિરાત્મવાન્ ॥૯॥ સુરેશ: શરણં શર્મ વિશ્વરેતા: પ્રજાભવ: । અહ: સંવત્સરો વ્યાલ: પ્રત્યય: સર્વદર્શન: ॥૧૦॥ અજ: સર્વેશ્વર: સિદ્ધ: સિદ્ધિ: સર્વાદિરચ્યુત: । વૃષાકપિરમેયાત્મા સર્વયોગવિનિ:સૃત: ॥૧૧॥ વસુર્વસુમના: સત્ય: સમાત્મા સંમિત: સમ: । અમોઘ: પુંડરીકાક્ષો વૃષકર્મા વૃષાકૃતિ: ॥૧૨॥ રુદ્રો બહુશિરા બભ્રુર્વિશ્વયોનિ: શુચિશ્રવા: । અમૃત: શાશ્વત: સ્થાણુર્વરારોહો મહાતપા: ॥૧૩॥ સર્વગ: સર્વવિદ્ભાનુર્વિષ્વક્સેનો જનાર્દન: । વેદો વેદવિદવ્યંગો વેદાંગો વેદવિત્ કવિ: ॥૧૪॥ લોકાધ્યક્ષ: સુરાધ્યક્ષો ધર્માધ્યક્ષ: કૃતાકૃત: । ચતુરાત્મા ચતુર્વ્યૂહશ્ચતુર્દંષ્ટ્રશ્ચતુર્ભુજ: ॥૧૫॥ ભ્રાજિષ્ણુર્ભોજનં ભોક્તા સહિષ્ણુર્જગદાદિજ: । અનઘો વિજયો જેતા વિશ્વયોનિ: પુનર્વસુ: ॥૧૬॥ ઉપેંદ્રો વામન: પ્રાંશુરમોઘ: શુચિરૂર્જિત: । અતીંદ્ર: સંગ્રહ: સર્ગો ધૃતાત્મા નિયમો યમ: ॥૧૭॥ વેદ્યો વૈદ્ય: સદાયોગી વીરહા માધવો મધુ: । અતીંદ્રિયો મહામાયો મહોત્સાહો મહાબલ: ॥૧૮॥ મહાબુદ્ધિર્મહાવીર્યો મહાશક્તિર્મહાદ્યુતિ: । અનિર્દેશ્યવપુ: શ્રીમાનમેયાત્મા મહાદ્રિધૃક્ ॥૧૯॥ મહેષ્વાસો મહીભર્તા શ્રીનિવાસ: સતાં ગતિ: । અનિરુદ્ધ: સદાનંદો ગોવિંદો ગોવિદાં પતિ: ॥૨૦॥ મરીચિર્દમનો હંસ: સુપર્ણો ભુજગોત્તમ: । હિરણ્યનાભ: સુતપા: પદ્મનાભ: પ્રજાપતિ: ॥૨૧॥ અમૃત્યુ: સર્વદૃક્ સિંહ: સંધાતા સંધિમાન્ સ્થિર: । અજો દુર્મર્ષણ: શાસ્તા વિશ્રુતાત્મા સુરારિહા ॥૨૨॥ ગુરુર્ગુરુતમો ધામ સત્ય: સત્યપરાક્રમ: । નિમિષોઽનિમિષ: સ્રગ્વી વાચસ્પતિરુદારધી: ॥૨૩॥ અગ્રણીર્ગ્રામણી: શ્રીમાન્ ન્યાયો નેતા સમીરણ: । સહસ્રમૂર્ધા વિશ્વાત્મા સહસ્રાક્ષ: સહસ્રપાત્ ॥૨૪॥ આવર્તનો નિવૃત્તાત્મા સંવૃત: સંપ્રમર્દન: । અહ: સંવર્તકો વહ્નિરનિલો ધરણીધર: ॥૨૫॥ સુપ્રસાદ: પ્રસન્નાત્મા વિશ્વધૃગ્વિશ્વભુગ્વિભુ: । સત્કર્તા સત્કૃત: સાધુર્જન્હુર્નારાયણો નર: ॥૨૬॥ અસંખ્યેયોઽપ્રમેયાત્મા વિશિષ્ટ: શિષ્ટકૃચ્છુચિ: । સિદ્ધાર્થ: સિદ્ધસંકલ્પ: સિદ્ધિદ: સિદ્ધિસાધન: ॥૨૭॥ વૃષાહી વૃષભો વિષ્ણુર્વૃષપર્વા વૃષોદર: । વર્ધનો વર્ધમાનશ્ચ વિવિક્ત: શ્રુતિસાગર: ॥૨૮॥ સુભુજો દુર્ધરો વાગ્મી મહેંદ્રો વસુદો વસુ: । નૈકરૂપો બૃહદ્રૂપ: શિપિવિષ્ટ: પ્રકાશન: ॥૨૯॥ ઓજસ્તેજોદ્યુતિધર: પ્રકાશાત્મા પ્રતાપન: । ઋદ્ધ: સ્પષ્ટાક્ષરો મંત્રશ્ચંદ્રાંશુર્ભાસ્કરદ્યુતિ: ॥૩૦॥ અમૃતાંશૂદ્ભવો ભાનુ: શશબિંદુ: સુરેશ્વર: । ઔષધં જગત: સેતુ: સત્યધર્મપરાક્રમ: ॥૩૧॥ ભૂતભવ્યભવન્નાથ: પવન: પાવનોઽનલ: । કામહા કામકૃત્ કાંત: કામ: કામપ્રદ: પ્રભુ: ॥૩૨॥ યુગાદિકૃદ્યુગાવર્તો નૈકમાયો મહાશન: । અદૃશ્યોઽવ્યક્તરૂપશ્ચ સહસ્રજિદનંતજિત્ ॥૩૩॥ ઇષ્ટો વિશિષ્ટ: શિષ્ટેષ્ટ: શિખંડી નહુષો વૃષ: । ક્રોધહા ક્રોધકૃત્ કર્તા વિશ્વબાહુર્મહીધર: ॥૩૪॥ અચ્યુત: પ્રથિત: પ્રાણ: પ્રાણદો વાસવાનુજ: । અપાંનિધિરધિષ્ઠાનમપ્રમત્ત: પ્રતિષ્ઠિત: ॥૩૫॥ સ્કંદ: સ્કંદધરો ધુર્યો વરદો વાયુવાહન: । વાસુદેવો બૃહદ્ભાનુરાદિદેવ: પુરંદર: ॥૩૬॥ અશોકસ્તારણસ્તાર: શૂર: શૌરિર્જનેશ્વર: । અનુકૂલ: શતાવર્ત: પદ્મી પદ્મનિભેક્ષણ: ॥૩૭॥ પદ્મનાભોઽરવિંદાક્ષ: પદ્મગર્ભ: શરીરભૃત્ । મહર્દ્ધિર્ઋદ્ધો વૃદ્ધાત્મા મહાક્ષો ગરુડધ્વજ: ॥૩૮॥ અતુલ: શરભો ભીમ: સમયજ્ઞો હવિર્હરિ:। સર્વલક્ષણલક્ષણ્યો લક્ષ્મીવાન્ સમિતિંજય: ॥૩૯॥ વિક્ષરો રોહિતો માર્ગો હેતુર્દામોદર: સહ: । મહીધરો મહાભાગો વેગવાનમિતાશન: ॥૪૦॥ ઉદ્ભવ: ક્ષોભણો દેવ: શ્રીગર્ભ: પરમેશ્વર: । કરણં કારણં કર્તા વિકર્તા ગહનો ગુહ: ॥૪૧॥ વ્યવસાયો વ્યવસ્થાન: સંસ્થાન: સ્થાનદો(ઽ)ધ્રુવ: । પરર્દ્ધિ: પરમ: સ્પષ્ટસ્તુષ્ટ: પુષ્ટ: શુભેક્ષણ: ॥૪૨॥ રામો વિરામો વિરજો માર્ગો નેયો નયો(ઽ)નય:। વીર: શક્તિમતાં શ્રેષ્ઠો ધર્મો ધર્મવિદુત્તમ: ॥૪૩॥ વૈકુંઠ: પુરુષ: પ્રાણ: પ્રાણદ: પ્રણવ: પૃથુ:। હિરણ્યગર્ભ: શત્રુઘ્નો વ્યાપ્તો વાયુરધોક્ષજ: ॥૪૪॥ ઋતુ: સુદર્શન: કાલ: પરમેષ્ઠી પરિગ્રહ:। ઉગ્ર: સંવત્સરો દક્ષો વિશ્રામો વિશ્વદક્ષિણ: ॥૪૫॥ વિસ્તાર: સ્થાવર: સ્થાણુ: પ્રમાણં બીજમવ્યયમ્ । અર્થોઽનર્થો મહાકોશો મહાભોગો મહાધન: ॥૪૬॥ અનિર્વિણ્ણ: સ્થવિષ્ઠો(ઽ)ભૂર્ધર્મયૂપો મહામખ: । નક્ષત્રનેમિર્નક્ષત્રી ક્ષમ: ક્ષામ: સમીહન: ॥૪૭॥ યજ્ઞ ઇજ્યો મહેજ્યશ્ચ ક્રતુ: સત્રં સતાં ગતિ:। સર્વદર્શી વિમુક્તાત્મા સર્વજ્ઞો જ્ઞાનમુત્તમમ્ ॥૪૮॥ સુવ્રત: સુમુખ: સૂક્ષ્મ: સુઘોષ: સુખદ: સુહૃત્ । મનોહરો જિતક્રોધો વીરબાહુર્વિદારણ: ॥૪૯॥ સ્વાપન: સ્વવશો વ્યાપી નૈકાત્મા નૈકકમકૃત્ । વત્સરો વત્સલો વત્સી રત્નગર્ભો ધનેશ્વર: ॥૫૦॥ ધર્મકૃદ્ ધર્મગુબ્ ધર્મી સદસત્ક્ષરમક્ષરમ્ । અવિજ્ઞાતા સહસ્રાંશુર્વિધાતા કૃતલક્ષણ: ॥૫૧॥ ગભસ્તિનેમિ: સત્ત્વસ્થ: સિંહો ભૂતમહેશ્વર: । આદિદેવો મહાદેવો દેવેશો દેવભૃદ્ગુરુ: ॥૫૨॥ ઉત્તરો ગોપતિર્ગોપ્તા જ્ઞાનગમ્ય: પુરાતન: । શરીરભૂતભૃદ્ભોક્તા કપીંદ્રો ભૂરિદક્ષિણ: ॥૫૩॥ સોમપોઽમૃતપ: સોમ: પુરુજિત્ પુરુસત્તમ: । વિનયો જય: સત્યસંધો દાશાર્હ: સાત્વતાં પતિ: ॥૫૪॥ જીવો વિનયિતા સાક્ષી મુકુંદોઽમિતવિક્રમ: । અંભોનિધિરનંતાત્મા મહોદધિશયોંઽતક: ॥૫૫॥ અજો મહાર્હ: સ્વાભાવ્યો જિતામિત્ર: પ્રમોદન: । આનંદો નંદનો નંદ: સત્યધર્મા ત્રિવિક્રમ: ॥૫૬॥ મહર્ષિ: કપિલાચાર્ય: કૃતજ્ઞો મેદિનીપતિ: । ત્રિપદસ્ત્રિદશાધ્યક્ષો મહાશૃંગ: કૃતાંતકૃત્ ॥૫૭॥ મહાવરાહો ગોવિંદ: સુષેણ: કનકાંગદી । ગુહ્યો ગભીરો ગહનો ગુપ્તશ્ચક્રગદાધર: ॥૫૮॥ વેધા: સ્વાંગોઽજિત: કૃષ્ણો દૃઢ: સંકર્ષણોઽચ્યુત: । વરુણો વારુણો વૃક્ષ: પુષ્કરાક્ષો મહામના: ॥૫૯॥ ભગવાન્ ભગહાઽઽનંદી વનમાલી હલાયુધ: । આદિત્યો જ્યોતિરાદિત્ય: સહિષ્ણુર્ગતિસત્તમ: ॥૬૦॥ સુધન્વા ખંડપરશુર્દારુણો દ્રવિણપ્રદ: । દિવ:સ્પૃક્ સર્વદૃગ્વ્યાસો વાચસ્પતિરયોનિજ: ॥૬૧॥ ત્રિસામા સામગ: સામ નિર્વાણં ભેષજં ભિષક્ । સન્ન્યાસકૃચ્છમ: શાંતો નિષ્ઠા શાંતિ: પરાયણમ્ ॥૬૨॥ શુભાંગ: શાંતિદ: સ્રષ્ટા કુમુદ: કુવલેશય: । ગોહિતો ગોપતિર્ગોપ્તા વૃષભાક્ષો વૃષપ્રિય: ॥૬૩॥ અનિવર્તી નિવૃત્તાત્મા સંક્ષેપ્તા ક્ષેમકૃચ્છિવ: । શ્રીવત્સવક્ષા: શ્રીવાસ: શ્રીપતિ: શ્રીમતાંવર: ॥૬૪॥ શ્રીદ: શ્રીશ: શ્રીનિવાસ: શ્રીનિધિ: શ્રીવિભાવન: । શ્રીધર: શ્રીકર: શ્રેય: શ્રીમાન્ લોકત્રયાશ્રય: ॥૬૫॥ સ્વક્ષ: સ્વંગ: શતાનંદો નંદિર્જોતિર્ગણેશ્વર: । વિજિતાત્મા વિધેયાત્મા સત્કીર્તિશ્છિન્નસંશય: ॥૬૬॥ ઉદીર્ણ: સર્વતશ્ચક્ષુરનીશ: શાશ્વત: સ્થિર: । ભૂશયો ભૂષણો ભૂતિર્વિશોક: શોકનાશન: ॥૬૭॥ અર્ચિષ્માનર્ચિત: કુંભો વિશુદ્ધાત્મા વિશોધન: । અનિરુદ્ધોઽપ્રતિરથ: પ્રદ્યુમ્નોઽમિતવિક્રમ: ॥૬૮॥ કાલનેમિનિહા વીર: શૌરિ: શૂરજનેશ્વર: । ત્રિલોકાત્મા ત્રિલોકેશ: કેશવ: કેશિહા હરિ: ॥૬૯॥ કામદેવ: કામપાલ: કામી કાંત: કૃતાગમ: । અનિર્દેશ્યવપુર્વિષ્ણુર્વીરોઽનંતો ધનંજય: ॥૭૦॥ બ્રહ્મણ્યો બ્રહ્મકૃદ્ બ્રહ્મા બ્રહ્મ બ્રહ્મવિવર્ધન: । બ્રહ્મવિદ્ બ્રાહ્મણો બ્રહ્મી બ્રહ્મજ્ઞો બ્રાહ્મણપ્રિય: ॥૭૧॥ મહાક્રમો મહાકર્મા મહાતેજા મહોરગ: । મહાક્રતુર્મહાયજ્વા મહાયજ્ઞો મહાહવિ: ॥૭૨॥ સ્તવ્ય: સ્તવપ્રિય: સ્તોત્રં સ્તુતિ: સ્તોતા રણપ્રિય: । પૂર્ણ: પૂરયિતા પુણ્ય: પુણ્યકીર્તિરનામય: ॥૭૩॥ મનોજવસ્તીર્થકરો વસુરેતા વસુપ્રદ: । વસુપ્રદો વાસુદેવો વસુર્વસુમના હવિ: ॥૭૪॥ સદ્ગતિ: સત્કૃતિ: સત્તા સદ્ભૂતિ: સત્પરાયણ: । શૂરસેનો યદુશ્રેષ્ઠ: સન્નિવાસ: સુયામુન: ॥૭૫॥ ભૂતાવાસો વાસુદેવ: સર્વાસુનિલયોઽનલ: । દર્પહા દર્પદો દૃપ્તો દુર્ધરોઽથાપરાજિત: ॥૭૬॥ વિશ્વમૂર્તિમહામૂર્તિર્દીપ્તમૂર્તિરમૂર્તિમાન્ । અનેકમૂર્તિરવ્યક્ત: શતમૂર્તિ: શતાનન: ॥૭૭॥ એકો નૈક: સવ: ક: કિં યત્તત્પદમનુત્તમમ્ । લોકબંધુર્લોકનાથો માધવો ભક્તવત્સલ: ॥૭૮॥ સુવર્ણવર્ણો હેમાંગો વરાંગશ્ચંદનાંગદી । વીરહા વિષમ: શૂન્યો ઘૃતાશીરચલશ્ચલ: ॥૭૯॥ અમાની માનદો માન્યો લોકસ્વામી ત્રિલોકધૃક્ । સુમેધા મેધજો ધન્ય: સત્યમેધા ધરાધર: ॥૮૦॥ તેજો વૃષો દ્યુતિધર: સર્વશસ્ત્રભૃતાં વર: । પ્રગ્રહો નિગ્રહો વ્યગ્રો નૈકશૃંગો ગદાગ્રજ: ॥૮૧॥ ચતુર્મૂર્તિશ્ચતુર્બાહુશ્ચતુર્વ્યૂહશ્ચતુર્ગતિ: । ચતુરાત્મા ચતુર્ભાવશ્ચતુર્વેદવિદેકપાત્ ॥૮૨॥ સમાવર્તોઽનિવૃત્તાત્મા દુર્જયો દુરતિક્રમ: । દુર્લભો દુર્ગમો દુર્ગો દુરાવાસો દુરારિહા ॥૮૩॥ શુભાંગો લોકસારંગ: સુતંતુસ્તંતુવર્ધન: । ઇંદ્રકર્મા મહાકર્મા કૃતકર્મા કૃતાગમ: ॥૮૪॥ ઉદ્ભવ: સુંદર: સુંદો રત્નનાભ: સુલોચન: । અર્કો વાજસન: શૃંગી જયંત: સર્વવિજ્જયી ॥૮૫॥ સુવર્ણબિંદુરક્ષોભ્ય: સર્વવાગીશ્વરેશ્વર: । મહાહ્રદો મહાગર્તો મહાભૂતો મહાનિધિ: ॥૮૬॥ કુમુદ: કુંદર: કુંદ: પર્જન્ય: પાવનોઽનિલ: । અમૃતાંશોઽમૃતવપુ: સર્વજ્ઞ: સર્વતોમુખ: ॥૮૭॥ સુલભ: સુવ્રત: સિદ્ધ: શત્રુજિચ્છત્રુતાપન: । ન્યગ્રોધોદુંબરોઽશ્વત્થશ્ચાણૂરાંધ્રનિષૂદન: ॥૮૮॥ સહસ્રાર્ચિ: સપ્તજિહ્વ: સપ્તૈધા: સપ્તવાહન: । અમૂર્તિરનઘોઽચિંત્યો ભયકૃદ્ ભયનાશન: ॥૮૯॥ અણુર્બૃહત્ કૃશ: સ્થૂલો ગુણભૃન્નિર્ગુણો મહાન્ । અધૃત: સ્વધૃત: સ્વાસ્ય: પ્રાગ્વંશો વંશવર્ધન: ॥૯૦॥ ભારભૃત્ કથિતો યોગી યોગીશ: સર્વકામદ: । આશ્રમ: શ્રમણ: ક્ષામ: સુપર્ણો વાયુવાહન: ॥૯૧॥ ધનુર્ધરો ધનુર્વેદો દંડો દમયિતા દમ: । અપરાજિત: સર્વસહો નિયંતા નિયમો યમ: ॥૯૨॥ સત્ત્વવાન્ સાત્વિક: સત્ય: સત્યધર્મપરાયણ: । અભિપ્રાય: પ્રિયાર્હોઽર્હ: પ્રિયકૃત્ પ્રીતિવર્ધન: ॥૯૩॥ વિહાયસગતિર્જ્યોતિ: સુરુચિર્હુતભુગ્વિભુ: । રવિર્વિરોચન: સૂર્ય: સવિતા રવિલોચન: ॥૯૪॥ અનંતો હુતભુગ્ભોક્તા સુખદો નૈકજોઽગ્રજ: । અનિર્વિણ્ણ: સદામર્ષી લોકાધિષ્ઠાનમદ્ભુત: ॥૯૫॥ સનાત્સનાતનતમ: કપિલ: કપિરવ્યય: । સ્વસ્તિદ: સ્વસ્તિકૃત્ સ્વસ્તિ સ્વસ્તિભુક્ સ્વસ્તિદક્ષિણ: ॥૯૬॥ અરૌદ્ર: કુંડલી ચક્રી વિક્રમ્યૂર્જિતશાસન: । શબ્દાતિગ: શબ્દસહ: શિશિર: શર્વરીકર: ॥૯૭॥ અક્રૂર: પેશલો દક્ષો દક્ષિણ: ક્ષમિણાંવર: । વિદ્વત્તમો વીતભય: પુણ્યશ્રવણકીર્તન: ॥૯૮॥ ઉત્તારણો દુષ્કૃતિહા પુણ્યો દુ:સ્વપ્નનાશન: । વીરહા રક્ષણ: સંતો જીવન: પર્યવસ્થિત: ॥૯૯॥ અનંતરૂપોઽનંતશ્રીર્જિતમન્યુર્ભયાપહ: । ચતુરસ્રો ગભીરાત્મા વિદિશો વ્યાદિશો દિશ: ॥૧૦૦॥ અનાદિર્ભૂર્ભુવો લક્ષ્મી: સુવીરો રુચિરાંગદ: । જનનો જનજન્માદિર્ભીમો ભીમપરાક્રમ: ॥૧૦૧॥ આધારનિલયો ધાતા પુષ્પહાસ: પ્રજાગર: । ઊર્ધ્વગ: સત્પથાચાર: પ્રાણદ: પ્રણવ: પણ: ॥૧૦૨॥ પ્રમાણં પ્રાણનિલય: પ્રાણભૃત્ પ્રાણજીવન: । તત્ત્વં તત્ત્વવિદેકાત્મા જન્મમૃત્યુજરાતિગ: ॥૧૦૩॥ ભૂર્ભુવ: સ્વસ્તરુસ્તાર: સવિતા પ્રપિતામહ: । યજ્ઞો યજ્ઞપતિર્યજ્વા યજ્ઞાંગો યજ્ઞવાહન: ॥૧૦૪॥ યજ્ઞભૃદ્યજ્ઞકૃદ્યજ્ઞી યજ્ઞભુગ્યજ્ઞસાધન: । યજ્ઞાંતકૃદ્યજ્ઞગુહ્યમન્નમન્નાદ એવ ચ ॥૧૦૫॥ આત્મયોનિ: સ્વયંજાતો વૈખાન: સામગાયન: । દેવકીનંદન: સ્રષ્ટા ક્ષિતીશ: પાપનાશન: ॥૧૦૬॥ શંખભૃન્નંદકી ચક્રી શાર્ઙ્ગધન્વા ગદાધર: । રથાંગપાણિરક્ષોભ્ય: સર્વપ્રહરણાયુધ: ॥૧૦૭॥ સર્વપ્રહરણાયુધ ૐ નમ ઇતિ । ઇતીદં કીર્તનીયસ્ય કેશવસ્ય મહાત્મન: । નામ્નાં સહસ્રં દિવ્યાનામશેષેણ પ્રકીર્તિતમ્ ॥૧૦૮॥ ય ઇદં શૃણુયાન્નિત્યં યશ્ચાપિ પરિકીર્તયેત્ । નાશુભં પ્રાપ્નુયાત્કિંચિત્ સોઽમુત્રેહ ચ માનવ: ॥૧૦૯॥ વેદાંતગો બ્રાહ્મણ: સ્યાત્ ક્ષત્રિયો વિજયી ભવેત્ । વૈશ્યો ધનસમૃદ્ધ: સ્યાચ્છૂદ્ર: સુખમવાપ્નુયાત્ ॥૧૧૦॥ ધર્માર્થી પ્રાપ્નુયાદ્ધર્મમર્થાર્થી ચાર્થમાપ્નુયાત્ । કામાનવાપ્નુયાત્ કામી પ્રજાર્થી પ્રાપ્નુયાત્ પ્રજામ્ ॥૧૧૧॥ ભક્તિમાન્ ય: સદોત્થાય શુચિસ્તદ્ગતમાનસ: । સહસ્રં વાસુદેવસ્ય નામ્નામેતત્ પ્રકીર્તયેત્ ॥૧૧૨॥ યશ: પ્રાપ્નોતિ વિપુલં જ્ઞાતિપ્રાધાન્યમેવ ચ । અચલાં શ્રિયમાપ્નોતિ શ્રેય: પ્રાપ્નોત્યનુત્તમમ્ ॥૧૧૩॥ ન ભયં ક્વચિદાપ્નોતિ વીર્યં તેજશ્ચ વિંદતિ । ભવત્યરોગો દ્યુતિમાન્ બલરૂપગુણાન્વિત: ॥૧૧૪॥ રોગાર્તો મુચ્યતે રોગાદ્બદ્ધો મુચ્યેત બંધનાત્ । ભયાન્મુચ્યેત ભીતસ્તુ મુચ્યેતાપન્ન આપદ: ॥૧૧૫॥ દુર્ગાણ્યતિતરત્યાશુ પુરુષ: પુરુષોત્તમમ્ । સ્તુવન્ નામસહસ્રેણ નિત્યં ભક્તિસમન્વિત: ॥૧૧૬॥ વાસુદેવાશ્રયો મર્ત્યો વાસુદેવપરાયણ: । સર્વપાપવિશુદ્ધાત્મા યાતિ બ્રહ્મ સનાતનમ્ ॥૧૧૭॥ ન વાસુદેવભક્તાનામશુભં વિદ્યતે ક્વચિત્ । જન્મમૃત્યુજરાવ્યાધિભયં નૈવોપજાયતે ॥૧૧૮॥ ઇમં સ્તવમધીયાન: શ્રદ્ધાભક્તિસમન્વિત: । યુજ્યેતાત્મસુખક્ષાંતિશ્રીધૃતિસ્મૃતિકીર્તિભિ: ॥૧૧૯॥ ન ક્રોધો ન ચ માત્સર્યં ન લોભો નાશુભા મતિ: । ભવંતિ કૃતપુણ્યાનાં ભક્તાનાં પુરુષોત્તમે ॥૧૨૦॥ દ્યૌ:સચંદ્રાર્કનક્ષત્રા ખં દિશો ભૂર્મહોદધિ: । વાસુદેવસ્ય વીર્યેણ વિધૃતાનિ મહાત્મન: ॥૧૨૧॥ સસુરાસુરગંધર્વં સયક્ષોરગરાક્ષસમ્ । જગદ્ વશે વર્તતેદં કૃષ્ણસ્ય સચરાચરમ્ ॥૧૨૨॥ ઇંદ્રિયાણિ મનો બુદ્ધિ: સત્ત્વં તેજો બલં ધૃતિ: । વાસુદેવાત્મકાન્યાહુ: ક્ષેત્રં ક્ષેત્રજ્ઞ એવ ચ ॥૧૨૩॥ સર્વાગમાનામાચાર: પ્રથમં પરિકલ્પતે । આચારપ્રભવો ધર્મો ધર્મસ્ય પ્રભુરચ્યુત: ॥૧૨૪॥ ઋષય: પિતરો દેવા મહાભૂતાનિ ધાતવ: । જંગમાજંગમં ચેદં જગન્નારાયણોદ્ભવમ્ ॥૧૨૫॥ યોગો જ્ઞાનં તથા સાંખ્યં વિદ્યા: શિલ્પાદિકર્મ ચ । વેદા: શાસ્ત્રાણિ વિજ્ઞાનમેતત્ સર્વં જનાર્દનાત્ ॥૧૨૬॥ એકો વિષ્ણુર્મહદ્ભૂતં પૃથગ્ભૂતાન્યનેકશ: । ત્રીન્ લોકાન્ વ્યાપ્ય ભૂતાત્મા ભુંક્તે વિશ્વભુગવ્યય: ॥૧૨૭॥ ઇમં સ્તવં ભગવતો વિષ્ણોર્વ્યાસેન કીર્તિતમ્ । પઠેદ્ય ઇચ્છેત્ પુરુષ: શ્રેય: પ્રાપ્તું સુખાનિ ચ ॥૧૨૮॥ વિશ્વેશ્વરમજં દેવં જગત: પ્રભવાપ્યયમ્ । ભજંતિ યે પુષ્કરાક્ષં ન તે યાંતિ પરાભવમ્ ॥૧૨૯॥ ॥ ન તે યાંતિ પરાભવમ્ ૐ નમ ઇતિ ॥ ॥ ઇતિ શ્રીવિષ્ણુસહસ્રનામસ્તોત્રમ્ ॥