శ్రీహరివాయుస్తుతి: ॥ అథ నరసింహనఖస్తుతి: ॥ పాంత్వస్మాన్ పురుహూతవైరిబలవన్మాతంగమాద్యద్ఘటా- కుంభోచ్చాద్రివిపాటనాధికపటుప్రత్యేకవజ్రాయితా: । శ్రీమత్కంఠీరవాస్య ప్రతతసునఖరా దారితారాతిదూర- ప్రధ్వస్తధ్వాంతశాంతప్రవితతమనసా భావితా నాకివృందై: ॥౧॥ లక్ష్మీకాంత సమంతతో వికలయన్నైవేశితుస్తే సమం పశ్యామ్యుత్తమవస్తు దూరతరతోఽపాస్తం రసో యోఽష్టమ: । యద్రోషోత్కరదక్షనేత్రకుటిలప్రాంతోత్థితాగ్నిస్ఫురత్- ఖద్యోతోపమవిస్ఫులింగభసితా బ్రహ్మేశశక్రోత్కరా: ॥౨॥ ॥ ఇతి శ్రీమదానందతీర్థభగవత్పాదాచార్యవిరచితా శ్రీనరసింహనఖస్తుతి:॥ ॥ అథ శ్రీహరివాయుస్తుతి: ॥ శ్రీమద్విష్ణ్వంఘ్రినిష్ఠాతిగుణగురుతమశ్రీమదానందతీర్థ- త్రైలోక్యాచార్యపాదోజ్జ్వలజలజలసత్పాంసవోఽస్మాన్ పునంతు । వాచాం యత్ర ప్రణేత్రీ త్రిభువనమహితా శారదా శారదేందు- జ్యోత్స్నాభద్రస్మితశ్రీధలితకకుభా ప్రేమభారం బభార ॥౧॥ ఉత్కంఠాకుంఠకోలాహలజవవిదితాజస్రసేవానువృద్ధ- ప్రాజ్ఞాత్మజ్ఞానధూతాంధతమససుమనోమౌలిరత్నావలీనామ్ । భక్త్యుద్రేకావగాఢప్రఘటనసఘటాత్కారసంఘృష్యమాణ- ప్రాంతప్రాగ్ర్యాంఘ్రిపీఠోత్థితకనకరజ:పింజరారంజితాశా: ॥౨॥ జన్మాధివ్యాధ్యుపాధిప్రతిహతివిరహప్రాపకాణాం గుణానాం అగ్ర్యాణామర్పకాణాం చిరముదితచిదానందసందోహదానామ్ । ఏతేషామేష దోషప్రముషితమనసాం ద్వేషిణాం దూషకాణాం దైత్యానామార్తిమంధే తమసి విదధతాం సంస్తవే నాస్మి శక్త: ॥౩॥ అస్యావిష్కర్తుకామం కలిమలకలుషేఽస్మిన్ జనే జ్ఞానమార్గం వంద్యం చంద్రేంద్రరుద్రద్యుమణిఫణివయోనాయకాద్యైరిహాద్య । మధ్వాఖ్యం మంత్రసిద్ధం కిముత కృతవతో మారుతస్యావతారం పాతారం పారమేష్ఠ్యం పదమపవిపద: ప్రాప్తురాపన్నపుంసామ్ ॥౪॥ ఉద్యద్విద్యుత్ప్రచండాం నిజరుచినికరవ్యాప్తలోకావకాశో బిభ్రద్భీమో భుజే యోఽభ్యుదితదినకరాభాంగదాఢ్యప్రకాండే । వీర్యోద్ధార్యాం గదాగ్ర్యామయమిహ సుమతిం వాయుదేవో విదధ్యాత్ అధ్యాత్మజ్ఞాననేతా యతివరమహితో భూమిభూషామణిర్మే ॥౫॥ సంసారోత్తాపనిత్యోపశమదసదయస్నేహహాసాంబుపూర- ప్రోద్యద్విద్యానవద్యద్యుతిమణికిరణశ్రేణిసంపూరితాశ: । శ్రీవత్సాంకాధివాసోచితతరసరల: శ్రీమదానందతీర్థ- క్షీరాంభోధిర్విభింద్యాద్భవదనభిమతం భూరి మే భూతిహేతు: ॥౬॥ మూర్ధన్యేషోంఽజలిర్మే దృఢతరమిహ తే బధ్యతే బంధపాశ- చ్ఛేత్రే దాత్రే సుఖానాం భజతి భువి భవిష్యద్విధాత్రే ద్యుభర్త్రే । అత్యంతం సంతతం త్వం ప్రదిశ పదయుగే హంత సంతాపభాజాం అస్మాకం భక్తిమేకాం భగవత ఉత తే మాధవస్యాథ వాయో: ॥౭॥ సాభ్రోష్ణాభీశుశుభ్రప్రభమభయ నభో భూరిభూభృద్విభూతి- భ్రాజిష్ణుర్భూర్ఋభూణాం భవనమపి విభోఽభేది బభ్రే బభూవే । యేన భ్రూవిభ్రమస్తే భ్రమయతు సుభృశం బభ్రువద్దుర్భృతాశాన్ భ్రాంతిర్భేదావభాసస్త్వితి భయమభిభూర్భోక్ష్యతో మాయిభిక్షూన్ ॥౮॥ యేఽముం భావం భజంతే సురముఖసుజనారాధితం తే తృతీయం భాసంతే భాసురైస్తే సహచరచలితైశ్చామరైశ్చారువేషా: । వైకుంఠే కంఠలగ్నాస్థిరశుచివిలసత్కాంతితారుణ్యలీలా- లావణ్యాపూర్ణకాంతాకుచభరసులభాశ్లేషసంమోదసాంద్రా: ॥౯॥ ఆనందాన్ మందమందా దదతి హి మరుత: కుందమందారనంద్యా- వర్తామోదాన్ దధానా మృదుపదముదితోద్గీతకై: సుందరీణామ్ । వృందైరావంద్యముక్తేంద్వహిమగుమదనాహీంద్రదేవేంద్రసేవ్యే మౌకుందే మందిరేఽస్మిన్నవిరతముదయన్ మోదినాం దేవదేవ ॥౧౦॥ ఉత్తప్తాత్యుత్కటత్విట్ప్రకటకటకటధ్వానసంఘట్టనోద్యత్- విద్యుద్వ్యూఢస్ఫులింగప్రకరవికిరణోత్క్వాథితే బాధితాంగాన్ । ఉద్గాఢం పాత్యమానా తమసి తత ఇత: కింకరై: పంకిలే తే పంక్తిర్గ్రావ్ణాం గరిమ్ణా గ్లపయతి హి భవద్ద్వేషిణో విద్వదాద్య ॥౧౧॥ అస్మిన్నస్మద్గురూణాం హరిచరణచిరధ్యానసన్మంగలానాం యుష్మాకం పార్శ్వభూమిం ధృతరణరణిక: స్వర్గిసేవ్యాం ప్రపన్న: । యస్తూదాస్తే స ఆస్తేఽధిభవమసులభక్లేశనిర్మోకమస్త- ప్రాయానందం కథంచిన్న వసతి సతతం పంచకష్టేఽతికష్టే ॥౧౨॥ క్షుత్క్షామాన్ రూక్షరక్షోరదఖరనఖరక్షుణ్ణవిక్షోభితాక్షాన్ ఆమగ్నానంధకూపే క్షురముఖముఖరై: పక్షిభిర్విక్షతాంగాన్ । పూయాసృఙ్మూత్రవిష్ఠాకృమికులకలిలే తత్క్షణాక్షిప్తశక్త్యా- ద్యస్త్రవ్రాతార్దితాంస్త్వద్ద్విష ఉపజిహతే వజ్రకల్పా జలూకా: ॥౧౩॥ మాతర్మే మాతరిశ్వన్ పితరతులగురో భ్రాతరిష్టాప్తబంధో స్వామిన్ సర్వాంతరాత్మన్నజర జరయితర్జన్మమృత్యామయానామ్ । గోవిందే దేహి భక్తిం భవతి చ భగవన్నూర్జితాం నిర్నిమిత్తాం నిర్వ్యాజాం నిశ్చలాం సద్గుణగణబృహతీం శాశ్వతీమాశు దేవ ॥౧౪॥ విష్ణోరత్యుత్తమత్వాదఖిలగుణగణైస్తత్ర భక్తిం గరిష్ఠాం సంశ్లిష్టే శ్రీధరాభ్యామముమథ పరివారాత్మనా సేవకేషు । య: సంధత్తే విరించిశ్వసనవిహగపానంతరుద్రేంద్రపూర్వే- ష్వాధ్యాయంస్తారతమ్యం స్ఫుటమవతి సదా వాయురస్మద్గురుస్తమ్ ॥౧౫॥ తత్త్వజ్ఞాన్ ముక్తిభాజ: సుఖయసి హి గురో యోగ్యతాతారతమ్యా- దాధత్సే మిశ్రబుద్ధీంస్త్రిదివనిరయభూగోచరాన్ నిత్యబద్ధాన్ । తామిస్రాంధాదికాఖ్యే తమసి సుబహులం దు:ఖయస్యన్యథాజ్ఞాన్ విష్ణోరాజ్ఞాభిరిత్థం శ్రుతిశతమితిహాసాది చాఽకర్ణయామ: ॥౧౬॥ వందేఽహం తం హనూమానితి మహితమహాపౌరుషో బాహుశాలీ ఖ్యాతస్తేఽగ్ర్యోఽవతార: సహిత ఇహ బహుబ్రహ్మచర్యాదిధర్మై: । సస్నేహానాం సహస్వానహరహరహితం నిర్దహన్ దేహభాజాం అంహోమోహాపహో య: స్పృహయతి మహతీం భక్తిమద్యాపి రామే ॥౧౭॥ ప్రాక్పంచాశత్సహస్రైర్వ్యవహితమమితం యోజనై: పర్వతం త్వం యావత్సంజీవనాద్యౌషధనిధిమధిక ప్రాణ లంకామనైషీ: । అద్రాక్షీదుత్పతంతం తత ఉత గిరిముత్పాటయంతం గృహీత్వాఽఽ- యాంతం ఖే రాఘవాంఘ్రౌ ప్రణతమపి తదైకక్షణే త్వాం హి లోక: ॥౧౮॥ క్షిప్త: పశ్చాత్ సలీలం శతమతులమతే యోజనానాం స ఉచ్చః తావద్విస్తారవాంశ్చాప్యుపలలవ ఇవ వ్యగ్రబుధ్ద్యా త్వయాఽత: । స్వస్వస్థానస్థితాతిస్థిరశకలశిలాజాలసంశ్లేషనష్ట- చ్ఛేదాంక: ప్రాగివాభూత్ కపివరవపుషస్తే నమ: కౌశలాయ ॥౧౯॥ దృష్ట్వా దుష్టాధిపోర: స్ఫుటితకనకసద్వర్మఘృష్టాస్థికూటం నిష్పిష్టం హాటకాద్రిప్రకటతటతటాకాతిశంకో జనోఽభూత్ । యేనాఽజౌ రావణారిప్రియనటనపటుర్ముష్టిరిష్టం ప్రదేష్టుం కిం నేష్టే మే స తేఽష్టాపదకటకతటిత్కోటిభామృష్టకాష్ఠ: ॥౨౦॥ దేవ్యాదేశప్రణీతిద్రుహిణహరవరావధ్యరక్షోవిఘాతా- ద్యాసేవ్యోద్యద్దయార్ద్ర: సహభుజమకరోద్రామనామా ముకుంద: । దుష్ప్రాపే పారమేష్ఠ్యే కరతలమతులం మూర్ధ్ని విన్యస్య ధన్యం తన్వన్ భూయ: ప్రభూతప్రణయవికసితాబ్జేక్షణస్త్వేక్షమాణ: ॥౨౧॥ జఘ్నే నిఘ్నేన విఘ్నో బహులబలబకధ్వంసనాద్యేన శోచత్ విప్రానుక్రోశపాశైరసువిధృతిసుఖస్యైకచక్రాజనానామ్ । తస్మై తే దేవ కుర్మ: కురుకులపతయే కర్మణా చ ప్రణామాన్ కిర్మీరం దుర్మతీనాం ప్రథమమథ చ యో నర్మణా నిర్మమాథ ॥౨౨॥ నిర్మృద్నన్నత్యయత్నం విజరవర జరాసంధకాయాస్థిసంధీన్ యుద్ధే త్వం స్వధ్వరే వా పశుమివ దమయన్ విష్ణుపక్షద్విడీశమ్ । యావత్ ప్రత్యక్షభూతం నిఖిలమఖభుజం తర్పయామాసిథాసౌ తావత్యాఽయోజి తృప్త్యా కిము వద భగవన్ రాజసూయాశ్వమేధే ॥౨౩॥ క్ష్వేలాక్షీణాట్టహాసం తవ రణమరిహన్నుద్గదోద్దామబాహో బహ్వక్షౌహిణ్యనీకక్షపణసునిపుణం యస్య సర్వోత్తమస్య । శుశ్రూషార్థం చకర్థ స్వయమయమథ సంవక్తుమానందతీర్థ- శ్రీమన్నామన్ సమర్థస్త్వమపి హి యువయో: పాదపద్మం ప్రపద్యే ॥౨౪॥ ద్రుహ్యంతీం హృద్రుహం మాం ద్రుతమనిలబలాద్ద్రావయంతీమవిద్యా- నిద్రాం విద్రావ్య సద్యోరచనపటుమథాఽపాద్య విద్యాసముద్ర । వాగ్దేవీ సా సువిద్యాద్రవిణదవిదితా ద్రౌపదీ రుద్రపత్న్యాత్ ద్యుద్రిక్తా ద్రాగభద్రాద్రహయతు దయితా పూర్వభీమాజ్ఞయా తే ॥౨౫॥ యాభ్యాం శుశ్రూషురాసీ: కురుకులజననే క్షత్రవిప్రోదితాభ్యాం బ్రహ్మభ్యాం బృంహితాభ్యాం చితిసుఖవపుషా కృష్ణనామాస్పదాభ్యామ్ । నిర్భేదాభ్యాం విశేషాద్ద్వివచనవిషయాభ్యాముభాభ్యామమూభ్యాం తుభ్యం చ క్షేమదేభ్య: సరసిజవిలసల్లోచనేభ్యో నమోఽస్తు ॥౨౬॥ గచ్ఛన్ సౌగంధికార్థం పథి స హనుమత: పుచ్ఛమచ్ఛస్య భీమ: ప్రోద్ధర్తుం నాశకత్ స త్వముమురువపుషా భీషయామాస చేతి । పూర్ణజ్ఞానౌజసోస్తే గురుతమవపుషో: శ్రీమదానందతీర్థ క్రీడామాత్రం తదేతత్ప్రమదద సుధియాం మోహక ద్వేషభాజామ్ ॥౨౭॥ బహ్వీ: కోటీరటీక: కుటిలకటుమతీనుత్కటాటోపకోపాన్ ద్రాక్ చ త్వం సత్వరత్వాచ్ఛరణద గదయా పోథయామాసిథారీన్ । ఉన్మథ్యాతథ్యమిథ్యాత్వవచనవచనానుత్పథస్థాంస్తథాఽన్యాన్ ప్రాయచ్ఛ: స్వప్రియాయై ప్రియతమ కుసుమం ప్రాణ తస్మై నమస్తే ॥౨౮॥ దేహాదుత్క్రామితానామధిపతిరసతామక్రమాద్వక్రబుద్ధి: క్రుద్ధ: క్రోధైకవశ్య: కృమిరివ మణిమాన్ దుష్కృతీ నిష్క్రియార్థమ్ । చక్రే భూచక్రమేత్య క్రకచమివ సతాం చేతస: కష్టశాస్త్రం దుస్తర్కం చక్రపాణేర్గుణగణవిరహం జీవతాం చాధికృత్య ॥౨౯॥ తద్దుష్ప్రేక్షానుసారాత్ కతిపయకునరైరాదృతోఽన్యైర్విసృష్టో బ్రహ్మాఽహం నిర్గుణోఽహం వితథమిదమితి హ్యేష పాషండవాద: । తద్యుక్త్యాభాసజాలప్రసరవిషతరూద్దాహదక్షప్రమాణ- జ్వాలామాలాధరోఽగ్ని: పవన విజయతే తేఽవతారస్తృతీయ: ॥౩౦॥ ఆక్రోశంతో నిరాశా భయభరవివశస్వాశయాశ్ఛిన్నదర్పా వాశంతో దేశనాశస్త్వితి బత కుధియాం నాశమాశాదశాశు । ధావంతోఽశ్లీలశీలా వితథశపథశాపాశివా: శాంతశౌర్యాః త్వద్వ్యాఖ్యాసింహనాదే సపది దదృశిరే మాయిగోమాయవస్తే ॥౩౧॥ త్రిష్వప్యేవావతారేష్వరిభిరపఘృణం హింసితో నిర్వికార: సర్వజ్ఞ: సర్వశక్తి: సకలగుణగణాపూర్ణరూపప్రగల్భ: । స్వచ్ఛ: స్వచ్ఛందమృత్యు: సుఖయసి సుజనం దేవ కిం చిత్రమత్ర త్రాతా యస్య త్రిధామా జగదుత వశగం కింకరా: శంకరాద్యా: ॥౩౨॥ ఉద్యన్మందస్మితశ్రీమృదుమధుమధురాలాపపీయూషధారా- పూరాసేకోపశాంతాసుఖసుజనమనోలోచనాపీయమానమ్ । సంద్రక్ష్యే సుందరం సందుహదిహ మహదానందమానందతీర్థ శ్రీమద్వక్త్రేందుబింబం దురితనుదుదితం నిత్యదాఽహం కదా ను ॥౩౩॥ ప్రాచీనాచీర్ణపుణ్యోచ్చయచతురతరాచారతశ్చారుచిత్తాన్ అత్యుచ్చాం రోచయంతీం శ్రుతిచితవచనాంఛ్రావకాంశ్చోద్యచంచూన్ । వ్యాఖ్యాముత్ఖాతదు:ఖాం చిరముచితమహాచార్య చింతారతాంస్తే చిత్రాం సచ్ఛాస్త్రకర్తశ్చరణపరిచరాన్ శ్రావయాస్మాంశ్చ కించిత్ ॥౩౪॥ పీఠే రత్నోపక్లృప్తే రుచిరరుచిమణిజ్యోతిషా సన్నిషణ్ణం బ్రహ్మాణం భావినం త్వాం జ్వలతి నిజపదే వైదికాద్యా హి విద్యా: । సేవంతే మూర్తిమత్య: సుచరిత చరితం భాతి గంధర్వగీతం ప్రత్యేకం దేవసంసత్స్వపి తవ భగవన్ నర్తితద్యోవధూషు ॥౩౫॥ సానుక్రోశైరజస్రం జనిమృతినిరయాద్యూర్మిమాలావిలేఽస్మిన్ సంసారాబ్ధౌ నిమగ్నాన్ శరణమశరణానిచ్ఛతో వీక్ష్య జంతూన్ । యుష్మాభి: ప్రార్థిత: సన్ జలనిధిశయన: సత్యవత్యాం మహర్షేః వ్యక్తశ్చిన్మాత్రమూర్తిర్న ఖలు భగవత: ప్రాకృతో జాతు దేహ: ॥౩౬॥ అస్తవ్యస్తం సమస్తశ్రుతిగతమధమై రత్నపూగం యథాంఽధైః అర్థం లోకోపకృత్యై గుణగణణనిలయ: సూత్రయామాస కృత్స్నమ్ । యోఽసౌ వ్యాసాభిధానస్తమహమహరహర్భక్తితస్త్వత్ప్రసాదాత్ సద్యో విద్యోపలబ్ధ్యై గురుతమమగురుం దేవదేవం నమామి ॥౩౭॥ ఆజ్ఞామన్యైరధార్యాం శిరసి పరిసరద్రశ్మికోటీరకోటౌ కృష్ణస్యాక్లిష్టకర్మా దధదనుసరణాదర్థితో దేవసంఘై: । భూమావాగత్య భూమన్నసుకరమకరోబ్రహ్మసూత్రస్య భాష్యం దుర్భాష్యం వ్యస్య దస్యోర్మణిమత ఉదితం వేద సద్యుక్తిభిస్త్వమ్ ॥౩౮॥ భూత్వా క్షేత్రే విశుద్ధే ద్విజగణనిలయే రూప్యపీఠాభిధానే తత్రాపి బ్రహ్మజాతిస్త్రిభువనవిశదే మధ్యగేహాఖ్యగేహే । పారివ్రాజ్యాధిరాజ: పునరపి బదరీం ప్రాప్య కృష్ణం చ నత్వా కృత్వా భాష్యాణి సమ్యగ్ వ్యతనుత చ భవాన్ భారతార్థప్రకాశమ్ ॥౩౯॥ వందే తం త్వా సుపూర్ణప్రమతిమనుదినాసేవితం దేవవృందైః వందే వందారుమీశే శ్రియ ఉత నియతం శ్రీమదానందతీర్థమ్ । వందే మందాకినీసత్సరిదమలజలాసేకసాధిక్యసంగం వందేఽహం దేవ భక్త్యా భవభయదహనం సజ్జనాన్మోదయంతమ్ ॥౪౦॥ సుబ్రహ్మణ్యాఖ్యసూరే: సుత ఇతి సుభృశం కేశవానందతీర్థ- శ్రీమత్పాదాబ్జభక్త: స్తుతిమకృత హరేర్వాయుదేవస్య చాస్య । తత్పాదార్చాదరేణ గ్రథితపదలసన్మాలయా త్వేతయా యే సంరాధ్యామూ నమంతి ప్రతతమతిగుణా ముక్తిమేతే వ్రజంతి ॥౪౧॥ పాంత్వస్మాన్ పురుహూతవైరిబలవన్మాతంగమాద్యద్ఘటా- కుంభోచ్చాద్రివిపాటనాధికపటుప్రత్యేకవజ్రాయితా: । శ్రీమత్కంఠీరవాస్య ప్రతతసునఖరా దారితారాతిదూర- ప్రధ్వస్తధ్వాంతశాంతప్రవితతమనసా భావితా నాకివృందై: ॥౧॥ లక్ష్మీకాంత సమంతతో వికలయన్నైవేశితుస్తే సమం పశ్యామ్యుత్తమవస్తు దూరతరతోఽపాస్తం రసో యోఽష్టమ: । యద్రోషోత్కరదక్షనేత్రకుటిలప్రాంతోత్థితాగ్నిస్ఫురత్- ఖద్యోతోపమవిస్ఫులింగభసితా బ్రహ్మేశశక్రోత్కరా: ॥౨॥ ॥ ఇతి శ్రీత్రివిక్రమపండితాచార్యవిరచితా శ్రీహరివాయుస్తుతి: ॥