॥ అథ నరసింహనఖస్తుతి: ॥
పాంత్వస్మాన్ పురుహూతవైరిబలవన్మాతంగమాద్యద్ఘటా-
కుంభోచ్చాద్రివిపాటనాధికపటుప్రత్యేకవజ్రాయితా: ।
శ్రీమత్కంఠీరవాస్య ప్రతతసునఖరా దారితారాతిదూర-
ప్రధ్వస్తధ్వాంతశాంతప్రవితతమనసా భావితా నాకివృందై: ॥౧॥
లక్ష్మీకాంత సమంతతో వికలయన్నైవేశితుస్తే సమం
పశ్యామ్యుత్తమవస్తు దూరతరతోఽపాస్తం రసో యోఽష్టమ: ।
యద్రోషోత్కరదక్షనేత్రకుటిలప్రాంతోత్థితాగ్నిస్ఫురత్-
ఖద్యోతోపమవిస్ఫులింగభసితా బ్రహ్మేశశక్రోత్కరా: ॥౨॥
॥ ఇతి శ్రీమదానందతీర్థభగవత్పాదాచార్యవిరచితా శ్రీనరసింహనఖస్తుతి:॥
॥ అథ శ్రీహరివాయుస్తుతి: ॥
శ్రీమద్విష్ణ్వంఘ్రినిష్ఠాతిగుణగురుతమశ్రీమదానందతీర్థ-
త్రైలోక్యాచార్యపాదోజ్జ్వలజలజలసత్పాంసవోఽస్మాన్ పునంతు ।
వాచాం యత్ర ప్రణేత్రీ త్రిభువనమహితా శారదా శారదేందు-
జ్యోత్స్నాభద్రస్మితశ్రీధలితకకుభా ప్రేమభారం బభార ॥౧॥
ఉత్కంఠాకుంఠకోలాహలజవవిదితాజస్రసేవానువృద్ధ-
ప్రాజ్ఞాత్మజ్ఞానధూతాంధతమససుమనోమౌలిరత్నావలీనామ్ ।
భక్త్యుద్రేకావగాఢప్రఘటనసఘటాత్కారసంఘృష్యమాణ-
ప్రాంతప్రాగ్ర్యాంఘ్రిపీఠోత్థితకనకరజ:పింజరారంజితాశా: ॥౨॥
జన్మాధివ్యాధ్యుపాధిప్రతిహతివిరహప్రాపకాణాం గుణానాం
అగ్ర్యాణామర్పకాణాం చిరముదితచిదానందసందోహదానామ్ ।
ఏతేషామేష దోషప్రముషితమనసాం ద్వేషిణాం దూషకాణాం
దైత్యానామార్తిమంధే తమసి విదధతాం సంస్తవే నాస్మి శక్త: ॥౩॥
అస్యావిష్కర్తుకామం కలిమలకలుషేఽస్మిన్ జనే జ్ఞానమార్గం
వంద్యం చంద్రేంద్రరుద్రద్యుమణిఫణివయోనాయకాద్యైరిహాద్య ।
మధ్వాఖ్యం మంత్రసిద్ధం కిముత కృతవతో మారుతస్యావతారం
పాతారం పారమేష్ఠ్యం పదమపవిపద: ప్రాప్తురాపన్నపుంసామ్ ॥౪॥
ఉద్యద్విద్యుత్ప్రచండాం నిజరుచినికరవ్యాప్తలోకావకాశో
బిభ్రద్భీమో భుజే యోఽభ్యుదితదినకరాభాంగదాఢ్యప్రకాండే ।
వీర్యోద్ధార్యాం గదాగ్ర్యామయమిహ సుమతిం వాయుదేవో విదధ్యాత్
అధ్యాత్మజ్ఞాననేతా యతివరమహితో భూమిభూషామణిర్మే ॥౫॥
సంసారోత్తాపనిత్యోపశమదసదయస్నేహహాసాంబుపూర-
ప్రోద్యద్విద్యానవద్యద్యుతిమణికిరణశ్రేణిసంపూరితాశ: ।
శ్రీవత్సాంకాధివాసోచితతరసరల: శ్రీమదానందతీర్థ-
క్షీరాంభోధిర్విభింద్యాద్భవదనభిమతం భూరి మే భూతిహేతు: ॥౬॥
మూర్ధన్యేషోంఽజలిర్మే దృఢతరమిహ తే బధ్యతే బంధపాశ-
చ్ఛేత్రే దాత్రే సుఖానాం భజతి భువి భవిష్యద్విధాత్రే ద్యుభర్త్రే ।
అత్యంతం సంతతం త్వం ప్రదిశ పదయుగే హంత సంతాపభాజాం
అస్మాకం భక్తిమేకాం భగవత ఉత తే మాధవస్యాథ వాయో: ॥౭॥
సాభ్రోష్ణాభీశుశుభ్రప్రభమభయ నభో భూరిభూభృద్విభూతి-
భ్రాజిష్ణుర్భూర్ఋభూణాం భవనమపి విభోఽభేది బభ్రే బభూవే ।
యేన భ్రూవిభ్రమస్తే భ్రమయతు సుభృశం బభ్రువద్దుర్భృతాశాన్
భ్రాంతిర్భేదావభాసస్త్వితి భయమభిభూర్భోక్ష్యతో మాయిభిక్షూన్ ॥౮॥
యేఽముం భావం భజంతే సురముఖసుజనారాధితం తే తృతీయం
భాసంతే భాసురైస్తే సహచరచలితైశ్చామరైశ్చారువేషా: ।
వైకుంఠే కంఠలగ్నాస్థిరశుచివిలసత్కాంతితారుణ్యలీలా-
లావణ్యాపూర్ణకాంతాకుచభరసులభాశ్లేషసంమోదసాంద్రా: ॥౯॥
ఆనందాన్ మందమందా దదతి హి మరుత: కుందమందారనంద్యా-
వర్తామోదాన్ దధానా మృదుపదముదితోద్గీతకై: సుందరీణామ్ ।
వృందైరావంద్యముక్తేంద్వహిమగుమదనాహీంద్రదేవేంద్రసేవ్యే
మౌకుందే మందిరేఽస్మిన్నవిరతముదయన్ మోదినాం దేవదేవ ॥౧౦॥
ఉత్తప్తాత్యుత్కటత్విట్ప్రకటకటకటధ్వానసంఘట్టనోద్యత్-
విద్యుద్వ్యూఢస్ఫులింగప్రకరవికిరణోత్క్వాథితే బాధితాంగాన్ ।
ఉద్గాఢం పాత్యమానా తమసి తత ఇత: కింకరై: పంకిలే తే
పంక్తిర్గ్రావ్ణాం గరిమ్ణా గ్లపయతి హి భవద్ద్వేషిణో విద్వదాద్య ॥౧౧॥
అస్మిన్నస్మద్గురూణాం హరిచరణచిరధ్యానసన్మంగలానాం
యుష్మాకం పార్శ్వభూమిం ధృతరణరణిక: స్వర్గిసేవ్యాం ప్రపన్న: ।
యస్తూదాస్తే స ఆస్తేఽధిభవమసులభక్లేశనిర్మోకమస్త-
ప్రాయానందం కథంచిన్న వసతి సతతం పంచకష్టేఽతికష్టే ॥౧౨॥
క్షుత్క్షామాన్ రూక్షరక్షోరదఖరనఖరక్షుణ్ణవిక్షోభితాక్షాన్
ఆమగ్నానంధకూపే క్షురముఖముఖరై: పక్షిభిర్విక్షతాంగాన్ ।
పూయాసృఙ్మూత్రవిష్ఠాకృమికులకలిలే తత్క్షణాక్షిప్తశక్త్యా-
ద్యస్త్రవ్రాతార్దితాంస్త్వద్ద్విష ఉపజిహతే వజ్రకల్పా జలూకా: ॥౧౩॥
మాతర్మే మాతరిశ్వన్ పితరతులగురో భ్రాతరిష్టాప్తబంధో
స్వామిన్ సర్వాంతరాత్మన్నజర జరయితర్జన్మమృత్యామయానామ్ ।
గోవిందే దేహి భక్తిం భవతి చ భగవన్నూర్జితాం నిర్నిమిత్తాం
నిర్వ్యాజాం నిశ్చలాం సద్గుణగణబృహతీం శాశ్వతీమాశు దేవ ॥౧౪॥
విష్ణోరత్యుత్తమత్వాదఖిలగుణగణైస్తత్ర భక్తిం గరిష్ఠాం
సంశ్లిష్టే శ్రీధరాభ్యామముమథ పరివారాత్మనా సేవకేషు ।
య: సంధత్తే విరించిశ్వసనవిహగపానంతరుద్రేంద్రపూర్వే-
ష్వాధ్యాయంస్తారతమ్యం స్ఫుటమవతి సదా వాయురస్మద్గురుస్తమ్ ॥౧౫॥
తత్త్వజ్ఞాన్ ముక్తిభాజ: సుఖయసి హి గురో యోగ్యతాతారతమ్యా-
దాధత్సే మిశ్రబుద్ధీంస్త్రిదివనిరయభూగోచరాన్ నిత్యబద్ధాన్ ।
తామిస్రాంధాదికాఖ్యే తమసి సుబహులం దు:ఖయస్యన్యథాజ్ఞాన్
విష్ణోరాజ్ఞాభిరిత్థం శ్రుతిశతమితిహాసాది చాఽకర్ణయామ: ॥౧౬॥
వందేఽహం తం హనూమానితి మహితమహాపౌరుషో బాహుశాలీ
ఖ్యాతస్తేఽగ్ర్యోఽవతార: సహిత ఇహ బహుబ్రహ్మచర్యాదిధర్మై: ।
సస్నేహానాం సహస్వానహరహరహితం నిర్దహన్ దేహభాజాం
అంహోమోహాపహో య: స్పృహయతి మహతీం భక్తిమద్యాపి రామే ॥౧౭॥
ప్రాక్పంచాశత్సహస్రైర్వ్యవహితమమితం యోజనై: పర్వతం త్వం
యావత్సంజీవనాద్యౌషధనిధిమధిక ప్రాణ లంకామనైషీ: ।
అద్రాక్షీదుత్పతంతం తత ఉత గిరిముత్పాటయంతం గృహీత్వాఽఽ-
యాంతం ఖే రాఘవాంఘ్రౌ ప్రణతమపి తదైకక్షణే త్వాం హి లోక: ॥౧౮॥
క్షిప్త: పశ్చాత్ సలీలం శతమతులమతే యోజనానాం స ఉచ్చః
తావద్విస్తారవాంశ్చాప్యుపలలవ ఇవ వ్యగ్రబుధ్ద్యా త్వయాఽత: ।
స్వస్వస్థానస్థితాతిస్థిరశకలశిలాజాలసంశ్లేషనష్ట-
చ్ఛేదాంక: ప్రాగివాభూత్ కపివరవపుషస్తే నమ: కౌశలాయ ॥౧౯॥
దృష్ట్వా దుష్టాధిపోర: స్ఫుటితకనకసద్వర్మఘృష్టాస్థికూటం
నిష్పిష్టం హాటకాద్రిప్రకటతటతటాకాతిశంకో జనోఽభూత్ ।
యేనాఽజౌ రావణారిప్రియనటనపటుర్ముష్టిరిష్టం ప్రదేష్టుం
కిం నేష్టే మే స తేఽష్టాపదకటకతటిత్కోటిభామృష్టకాష్ఠ: ॥౨౦॥
దేవ్యాదేశప్రణీతిద్రుహిణహరవరావధ్యరక్షోవిఘాతా-
ద్యాసేవ్యోద్యద్దయార్ద్ర: సహభుజమకరోద్రామనామా ముకుంద: ।
దుష్ప్రాపే పారమేష్ఠ్యే కరతలమతులం మూర్ధ్ని విన్యస్య ధన్యం
తన్వన్ భూయ: ప్రభూతప్రణయవికసితాబ్జేక్షణస్త్వేక్షమాణ: ॥౨౧॥
జఘ్నే నిఘ్నేన విఘ్నో బహులబలబకధ్వంసనాద్యేన శోచత్
విప్రానుక్రోశపాశైరసువిధృతిసుఖస్యైకచక్రాజనానామ్ ।
తస్మై తే దేవ కుర్మ: కురుకులపతయే కర్మణా చ ప్రణామాన్
కిర్మీరం దుర్మతీనాం ప్రథమమథ చ యో నర్మణా నిర్మమాథ ॥౨౨॥
నిర్మృద్నన్నత్యయత్నం విజరవర జరాసంధకాయాస్థిసంధీన్
యుద్ధే త్వం స్వధ్వరే వా పశుమివ దమయన్ విష్ణుపక్షద్విడీశమ్ ।
యావత్ ప్రత్యక్షభూతం నిఖిలమఖభుజం తర్పయామాసిథాసౌ
తావత్యాఽయోజి తృప్త్యా కిము వద భగవన్ రాజసూయాశ్వమేధే ॥౨౩॥
క్ష్వేలాక్షీణాట్టహాసం తవ రణమరిహన్నుద్గదోద్దామబాహో
బహ్వక్షౌహిణ్యనీకక్షపణసునిపుణం యస్య సర్వోత్తమస్య ।
శుశ్రూషార్థం చకర్థ స్వయమయమథ సంవక్తుమానందతీర్థ-
శ్రీమన్నామన్ సమర్థస్త్వమపి హి యువయో: పాదపద్మం ప్రపద్యే ॥౨౪॥
ద్రుహ్యంతీం హృద్రుహం మాం ద్రుతమనిలబలాద్ద్రావయంతీమవిద్యా-
నిద్రాం విద్రావ్య సద్యోరచనపటుమథాఽపాద్య విద్యాసముద్ర ।
వాగ్దేవీ సా సువిద్యాద్రవిణదవిదితా ద్రౌపదీ రుద్రపత్న్యాత్
ద్యుద్రిక్తా ద్రాగభద్రాద్రహయతు దయితా పూర్వభీమాజ్ఞయా తే ॥౨౫॥
యాభ్యాం శుశ్రూషురాసీ: కురుకులజననే క్షత్రవిప్రోదితాభ్యాం
బ్రహ్మభ్యాం బృంహితాభ్యాం చితిసుఖవపుషా కృష్ణనామాస్పదాభ్యామ్ ।
నిర్భేదాభ్యాం విశేషాద్ద్వివచనవిషయాభ్యాముభాభ్యామమూభ్యాం
తుభ్యం చ క్షేమదేభ్య: సరసిజవిలసల్లోచనేభ్యో నమోఽస్తు ॥౨౬॥
గచ్ఛన్ సౌగంధికార్థం పథి స హనుమత: పుచ్ఛమచ్ఛస్య భీమ:
ప్రోద్ధర్తుం నాశకత్ స త్వముమురువపుషా భీషయామాస చేతి ।
పూర్ణజ్ఞానౌజసోస్తే గురుతమవపుషో: శ్రీమదానందతీర్థ
క్రీడామాత్రం తదేతత్ప్రమదద సుధియాం మోహక ద్వేషభాజామ్ ॥౨౭॥
బహ్వీ: కోటీరటీక: కుటిలకటుమతీనుత్కటాటోపకోపాన్
ద్రాక్ చ త్వం సత్వరత్వాచ్ఛరణద గదయా పోథయామాసిథారీన్ ।
ఉన్మథ్యాతథ్యమిథ్యాత్వవచనవచనానుత్పథస్థాంస్తథాఽన్యాన్
ప్రాయచ్ఛ: స్వప్రియాయై ప్రియతమ కుసుమం ప్రాణ తస్మై నమస్తే ॥౨౮॥
దేహాదుత్క్రామితానామధిపతిరసతామక్రమాద్వక్రబుద్ధి:
క్రుద్ధ: క్రోధైకవశ్య: కృమిరివ మణిమాన్ దుష్కృతీ నిష్క్రియార్థమ్ ।
చక్రే భూచక్రమేత్య క్రకచమివ సతాం చేతస: కష్టశాస్త్రం
దుస్తర్కం చక్రపాణేర్గుణగణవిరహం జీవతాం చాధికృత్య ॥౨౯॥
తద్దుష్ప్రేక్షానుసారాత్ కతిపయకునరైరాదృతోఽన్యైర్విసృష్టో
బ్రహ్మాఽహం నిర్గుణోఽహం వితథమిదమితి హ్యేష పాషండవాద: ।
తద్యుక్త్యాభాసజాలప్రసరవిషతరూద్దాహదక్షప్రమాణ-
జ్వాలామాలాధరోఽగ్ని: పవన విజయతే తేఽవతారస్తృతీయ: ॥౩౦॥
ఆక్రోశంతో నిరాశా భయభరవివశస్వాశయాశ్ఛిన్నదర్పా
వాశంతో దేశనాశస్త్వితి బత కుధియాం నాశమాశాదశాశు ।
ధావంతోఽశ్లీలశీలా వితథశపథశాపాశివా: శాంతశౌర్యాః
త్వద్వ్యాఖ్యాసింహనాదే సపది దదృశిరే మాయిగోమాయవస్తే ॥౩౧॥
త్రిష్వప్యేవావతారేష్వరిభిరపఘృణం హింసితో నిర్వికార:
సర్వజ్ఞ: సర్వశక్తి: సకలగుణగణాపూర్ణరూపప్రగల్భ: ।
స్వచ్ఛ: స్వచ్ఛందమృత్యు: సుఖయసి సుజనం దేవ కిం చిత్రమత్ర
త్రాతా యస్య త్రిధామా జగదుత వశగం కింకరా: శంకరాద్యా: ॥౩౨॥
ఉద్యన్మందస్మితశ్రీమృదుమధుమధురాలాపపీయూషధారా-
పూరాసేకోపశాంతాసుఖసుజనమనోలోచనాపీయమానమ్ ।
సంద్రక్ష్యే సుందరం సందుహదిహ మహదానందమానందతీర్థ
శ్రీమద్వక్త్రేందుబింబం దురితనుదుదితం నిత్యదాఽహం కదా ను ॥౩౩॥
ప్రాచీనాచీర్ణపుణ్యోచ్చయచతురతరాచారతశ్చారుచిత్తాన్
అత్యుచ్చాం రోచయంతీం శ్రుతిచితవచనాంఛ్రావకాంశ్చోద్యచంచూన్ ।
వ్యాఖ్యాముత్ఖాతదు:ఖాం చిరముచితమహాచార్య చింతారతాంస్తే
చిత్రాం సచ్ఛాస్త్రకర్తశ్చరణపరిచరాన్ శ్రావయాస్మాంశ్చ కించిత్ ॥౩౪॥
పీఠే రత్నోపక్లృప్తే రుచిరరుచిమణిజ్యోతిషా సన్నిషణ్ణం
బ్రహ్మాణం భావినం త్వాం జ్వలతి నిజపదే వైదికాద్యా హి విద్యా: ।
సేవంతే మూర్తిమత్య: సుచరిత చరితం భాతి గంధర్వగీతం
ప్రత్యేకం దేవసంసత్స్వపి తవ భగవన్ నర్తితద్యోవధూషు ॥౩౫॥
సానుక్రోశైరజస్రం జనిమృతినిరయాద్యూర్మిమాలావిలేఽస్మిన్
సంసారాబ్ధౌ నిమగ్నాన్ శరణమశరణానిచ్ఛతో వీక్ష్య జంతూన్ ।
యుష్మాభి: ప్రార్థిత: సన్ జలనిధిశయన: సత్యవత్యాం మహర్షేః
వ్యక్తశ్చిన్మాత్రమూర్తిర్న ఖలు భగవత: ప్రాకృతో జాతు దేహ: ॥౩౬॥
అస్తవ్యస్తం సమస్తశ్రుతిగతమధమై రత్నపూగం యథాంఽధైః
అర్థం లోకోపకృత్యై గుణగణణనిలయ: సూత్రయామాస కృత్స్నమ్ ।
యోఽసౌ వ్యాసాభిధానస్తమహమహరహర్భక్తితస్త్వత్ప్రసాదాత్
సద్యో విద్యోపలబ్ధ్యై గురుతమమగురుం దేవదేవం నమామి ॥౩౭॥
ఆజ్ఞామన్యైరధార్యాం శిరసి పరిసరద్రశ్మికోటీరకోటౌ
కృష్ణస్యాక్లిష్టకర్మా దధదనుసరణాదర్థితో దేవసంఘై: ।
భూమావాగత్య భూమన్నసుకరమకరోబ్రహ్మసూత్రస్య భాష్యం
దుర్భాష్యం వ్యస్య దస్యోర్మణిమత ఉదితం వేద సద్యుక్తిభిస్త్వమ్ ॥౩౮॥
భూత్వా క్షేత్రే విశుద్ధే ద్విజగణనిలయే రూప్యపీఠాభిధానే
తత్రాపి బ్రహ్మజాతిస్త్రిభువనవిశదే మధ్యగేహాఖ్యగేహే ।
పారివ్రాజ్యాధిరాజ: పునరపి బదరీం ప్రాప్య కృష్ణం చ నత్వా
కృత్వా భాష్యాణి సమ్యగ్ వ్యతనుత చ భవాన్ భారతార్థప్రకాశమ్
॥౩౯॥
వందే తం త్వా సుపూర్ణప్రమతిమనుదినాసేవితం దేవవృందైః
వందే వందారుమీశే శ్రియ ఉత నియతం శ్రీమదానందతీర్థమ్ ।
వందే మందాకినీసత్సరిదమలజలాసేకసాధిక్యసంగం
వందేఽహం దేవ భక్త్యా భవభయదహనం సజ్జనాన్మోదయంతమ్ ॥౪౦॥
సుబ్రహ్మణ్యాఖ్యసూరే: సుత ఇతి సుభృశం కేశవానందతీర్థ-
శ్రీమత్పాదాబ్జభక్త: స్తుతిమకృత హరేర్వాయుదేవస్య చాస్య ।
తత్పాదార్చాదరేణ గ్రథితపదలసన్మాలయా త్వేతయా యే
సంరాధ్యామూ నమంతి ప్రతతమతిగుణా ముక్తిమేతే వ్రజంతి ॥౪౧॥
పాంత్వస్మాన్ పురుహూతవైరిబలవన్మాతంగమాద్యద్ఘటా-
కుంభోచ్చాద్రివిపాటనాధికపటుప్రత్యేకవజ్రాయితా: ।
శ్రీమత్కంఠీరవాస్య ప్రతతసునఖరా దారితారాతిదూర-
ప్రధ్వస్తధ్వాంతశాంతప్రవితతమనసా భావితా నాకివృందై: ॥౧॥
లక్ష్మీకాంత సమంతతో వికలయన్నైవేశితుస్తే సమం
పశ్యామ్యుత్తమవస్తు దూరతరతోఽపాస్తం రసో యోఽష్టమ: ।
యద్రోషోత్కరదక్షనేత్రకుటిలప్రాంతోత్థితాగ్నిస్ఫురత్-
ఖద్యోతోపమవిస్ఫులింగభసితా బ్రహ్మేశశక్రోత్కరా: ॥౨॥
॥ ఇతి శ్రీత్రివిక్రమపండితాచార్యవిరచితా శ్రీహరివాయుస్తుతి: ॥