|| atha narasiMhanakhastuti: ||
pAMtvasmAn puruhUtavairibalavanmAtaMgamAdyadghaTA-
kuMbhochchAdrivipATanAdhikapaTupratyekavajrAyitA: |
shrImatkaMThIravAsya pratatasunakharA dAritArAtidUra-
pradhvastadhvAMtashAMtapravitatamanasA bhAvitA nAkivRRiMdai: ||1||
lakShmIkAMta samaMtato vikalayannaiveshituste samaM
pashyAmyuttamavastu dUratarato.apAstaM raso yo.aShTama: |
yadroShotkaradakShanetrakuTilaprAMtotthitAgnisphurat-
khadyotopamavisphuliMgabhasitA brahmeshashakrotkarA: ||2||
|| iti shrImadAnaMdatIrthabhagavatpAdAchAryavirachitA shrInarasiMhanakhastuti:||
|| atha shrIharivAyustuti: ||
shrImadviShNvaMghriniShThAtiguNagurutamashrImadAnaMdatIrtha-
trailokyAchAryapAdojjvalajalajalasatpAMsavo.asmAn punaMtu |
vAchAM yatra praNetrI tribhuvanamahitA shAradA shAradeMdu-
jyotsnAbhadrasmitashrIdhalitakakubhA premabhAraM babhAra ||1||
utkaMThAkuMThakolAhalajavaviditAjasrasevAnuvRRiddha-
prAj~nAtmaj~nAnadhUtAMdhatamasasumanomauliratnAvalInAm |
bhaktyudrekAvagADhapraghaTanasaghaTAtkArasaMghRRiShyamANa-
prAMtaprAgryAMghripIThotthitakanakaraja:piMjarAraMjitAshA: ||2||
janmAdhivyAdhyupAdhipratihativirahaprApakANAM guNAnAM
agryANAmarpakANAM chiramuditachidAnaMdasaMdohadAnAm |
eteShAmeSha doShapramuShitamanasAM dveShiNAM dUShakANAM
daityAnAmArtimaMdhe tamasi vidadhatAM saMstave nAsmi shakta: ||3||
asyAviShkartukAmaM kalimalakaluShe.asmin jane j~nAnamArgaM
vaMdyaM chaMdreMdrarudradyumaNiphaNivayonAyakAdyairihAdya |
madhvAkhyaM maMtrasiddhaM kimuta kRRitavato mArutasyAvatAraM
pAtAraM pArameShThyaM padamapavipada: prApturApannapuMsAm ||4||
udyadvidyutprachaMDAM nijaruchinikaravyAptalokAvakAsho
bibhradbhImo bhuje yo.abhyuditadinakarAbhAMgadADhyaprakAMDe |
vIryoddhAryAM gadAgryAmayamiha sumatiM vAyudevo vidadhyAt
adhyAtmaj~nAnanetA yativaramahito bhUmibhUShAmaNirme ||5||
saMsArottApanityopashamadasadayasnehahAsAMbupUra-
prodyadvidyAnavadyadyutimaNikiraNashreNisaMpUritAsha: |
shrIvatsAMkAdhivAsochitatarasarala: shrImadAnaMdatIrtha-
kShIrAMbhodhirvibhiMdyAdbhavadanabhimataM bhUri me bhUtihetu: ||6||
mUrdhanyeShoM.ajalirme dRRiDhataramiha te badhyate baMdhapAsha-
chChetre dAtre sukhAnAM bhajati bhuvi bhaviShyadvidhAtre dyubhartre |
atyaMtaM saMtataM tvaM pradisha padayuge haMta saMtApabhAjAM
asmAkaM bhaktimekAM bhagavata uta te mAdhavasyAtha vAyo: ||7||
sAbhroShNAbhIshushubhraprabhamabhaya nabho bhUribhUbhRRidvibhUti-
bhrAjiShNurbhUrRRibhUNAM bhavanamapi vibho.abhedi babhre babhUve |
yena bhrUvibhramaste bhramayatu subhRRishaM babhruvaddurbhRRitAshAn
bhrAMtirbhedAvabhAsastviti bhayamabhibhUrbhokShyato mAyibhikShUn ||8||
ye.amuM bhAvaM bhajaMte suramukhasujanArAdhitaM te tRRitIyaM
bhAsaMte bhAsuraiste sahacharachalitaishchAmaraishchAruveShA: |
vaikuMThe kaMThalagnAsthirashuchivilasatkAMtitAruNyalIlA-
lAvaNyApUrNakAMtAkuchabharasulabhAshleShasaMmodasAMdrA: ||9||
AnaMdAn maMdamaMdA dadati hi maruta: kuMdamaMdAranaMdyA-
vartAmodAn dadhAnA mRRidupadamuditodgItakai: suMdarINAm |
vRRiMdairAvaMdyamukteMdvahimagumadanAhIMdradeveMdrasevye
maukuMde maMdire.asminnaviratamudayan modinAM devadeva ||10||
uttaptAtyutkaTatviTprakaTakaTakaTadhvAnasaMghaTTanodyat-
vidyudvyUDhasphuliMgaprakaravikiraNotkvAthite bAdhitAMgAn |
udgADhaM pAtyamAnA tamasi tata ita: kiMkarai: paMkile te
paMktirgrAvNAM garimNA glapayati hi bhavaddveShiNo vidvadAdya ||11||
asminnasmadgurUNAM haricharaNachiradhyAnasanmaMgalAnAM
yuShmAkaM pArshvabhUmiM dhRRitaraNaraNika: svargisevyAM prapanna: |
yastUdAste sa Aste.adhibhavamasulabhakleshanirmokamasta-
prAyAnaMdaM kathaMchinna vasati satataM paMchakaShTe.atikaShTe ||12||
kShutkShAmAn rUkSharakShoradakharanakharakShuNNavikShobhitAkShAn
AmagnAnaMdhakUpe kShuramukhamukharai: pakShibhirvikShatAMgAn |
pUyAsRRi~NmUtraviShThAkRRimikulakalile tatkShaNAkShiptashaktyA-
dyastravrAtArditAMstvaddviSha upajihate vajrakalpA jalUkA: ||13||
mAtarme mAtarishvan pitaratulaguro bhrAtariShTAptabaMdho
svAmin sarvAMtarAtmannajara jarayitarjanmamRRityAmayAnAm |
goviMde dehi bhaktiM bhavati cha bhagavannUrjitAM nirnimittAM
nirvyAjAM nishchalAM sadguNagaNabRRihatIM shAshvatImAshu deva ||14||
viShNoratyuttamatvAdakhilaguNagaNaistatra bhaktiM gariShThAM
saMshliShTe shrIdharAbhyAmamumatha parivArAtmanA sevakeShu |
ya: saMdhatte viriMchishvasanavihagapAnaMtarudreMdrapUrve-
ShvAdhyAyaMstAratamyaM sphuTamavati sadA vAyurasmadgurustam ||15||
tattvaj~nAn muktibhAja: sukhayasi hi guro yogyatAtAratamyA-
dAdhatse mishrabuddhIMstridivanirayabhUgocharAn nityabaddhAn |
tAmisrAMdhAdikAkhye tamasi subahulaM du:khayasyanyathAj~nAn
viShNorAj~nAbhiritthaM shrutishatamitihAsAdi chA.akarNayAma: ||16||
vaMde.ahaM taM hanUmAniti mahitamahApauruSho bAhushAlI
khyAtaste.agryo.avatAra: sahita iha bahubrahmacharyAdidharmai: |
sasnehAnAM sahasvAnaharaharahitaM nirdahan dehabhAjAM
aMhomohApaho ya: spRRihayati mahatIM bhaktimadyApi rAme ||17||
prAkpaMchAshatsahasrairvyavahitamamitaM yojanai: parvataM tvaM
yAvatsaMjIvanAdyauShadhanidhimadhika prANa laMkAmanaiShI: |
adrAkShIdutpataMtaM tata uta girimutpATayaMtaM gRRihItvA.a.a-
yAMtaM khe rAghavAMghrau praNatamapi tadaikakShaNe tvAM hi loka: ||18||
kShipta: pashchAt salIlaM shatamatulamate yojanAnAM sa uchchaH
tAvadvistAravAMshchApyupalalava iva vyagrabudhdyA tvayA.ata: |
svasvasthAnasthitAtisthirashakalashilAjAlasaMshleShanaShTa-
chChedAMka: prAgivAbhUt kapivaravapuShaste nama: kaushalAya ||19||
dRRiShTvA duShTAdhipora: sphuTitakanakasadvarmaghRRiShTAsthikUTaM
niShpiShTaM hATakAdriprakaTataTataTAkAtishaMko jano.abhUt |
yenA.ajau rAvaNAripriyanaTanapaTurmuShTiriShTaM pradeShTuM
kiM neShTe me sa te.aShTApadakaTakataTitkoTibhAmRRiShTakAShTha: ||20||
devyAdeshapraNItidruhiNaharavarAvadhyarakShovighAtA-
dyAsevyodyaddayArdra: sahabhujamakarodrAmanAmA mukuMda: |
duShprApe pArameShThye karatalamatulaM mUrdhni vinyasya dhanyaM
tanvan bhUya: prabhUtapraNayavikasitAbjekShaNastvekShamANa: ||21||
jaghne nighnena vighno bahulabalabakadhvaMsanAdyena shochat
viprAnukroshapAshairasuvidhRRitisukhasyaikachakrAjanAnAm |
tasmai te deva kurma: kurukulapataye karmaNA cha praNAmAn
kirmIraM durmatInAM prathamamatha cha yo narmaNA nirmamAtha ||22||
nirmRRidnannatyayatnaM vijaravara jarAsaMdhakAyAsthisaMdhIn
yuddhe tvaM svadhvare vA pashumiva damayan viShNupakShadviDIsham |
yAvat pratyakShabhUtaM nikhilamakhabhujaM tarpayAmAsithAsau
tAvatyA.ayoji tRRiptyA kimu vada bhagavan rAjasUyAshvamedhe ||23||
kShvelAkShINATTahAsaM tava raNamarihannudgadoddAmabAho
bahvakShauhiNyanIkakShapaNasunipuNaM yasya sarvottamasya |
shushrUShArthaM chakartha svayamayamatha saMvaktumAnaMdatIrtha-
shrImannAman samarthastvamapi hi yuvayo: pAdapadmaM prapadye ||24||
druhyaMtIM hRRidruhaM mAM drutamanilabalAddrAvayaMtImavidyA-
nidrAM vidrAvya sadyorachanapaTumathA.apAdya vidyAsamudra |
vAgdevI sA suvidyAdraviNadaviditA draupadI rudrapatnyAt
dyudriktA drAgabhadrAdrahayatu dayitA pUrvabhImAj~nayA te ||25||
yAbhyAM shushrUShurAsI: kurukulajanane kShatraviproditAbhyAM
brahmabhyAM bRRiMhitAbhyAM chitisukhavapuShA kRRiShNanAmAspadAbhyAm |
nirbhedAbhyAM visheShAddvivachanaviShayAbhyAmubhAbhyAmamUbhyAM
tubhyaM cha kShemadebhya: sarasijavilasallochanebhyo namo.astu ||26||
gachChan saugaMdhikArthaM pathi sa hanumata: puchChamachChasya bhIma:
proddhartuM nAshakat sa tvamumuruvapuShA bhIShayAmAsa cheti |
pUrNaj~nAnaujasoste gurutamavapuSho: shrImadAnaMdatIrtha
krIDAmAtraM tadetatpramadada sudhiyAM mohaka dveShabhAjAm ||27||
bahvI: koTIraTIka: kuTilakaTumatInutkaTATopakopAn
drAk cha tvaM satvaratvAchCharaNada gadayA pothayAmAsithArIn |
unmathyAtathyamithyAtvavachanavachanAnutpathasthAMstathA.anyAn
prAyachCha: svapriyAyai priyatama kusumaM prANa tasmai namaste ||28||
dehAdutkrAmitAnAmadhipatirasatAmakramAdvakrabuddhi:
kruddha: krodhaikavashya: kRRimiriva maNimAn duShkRRitI niShkriyArtham |
chakre bhUchakrametya krakachamiva satAM chetasa: kaShTashAstraM
dustarkaM chakrapANerguNagaNavirahaM jIvatAM chAdhikRRitya ||29||
tadduShprekShAnusArAt katipayakunarairAdRRito.anyairvisRRiShTo
brahmA.ahaM nirguNo.ahaM vitathamidamiti hyeSha pAShaMDavAda: |
tadyuktyAbhAsajAlaprasaraviShatarUddAhadakShapramANa-
jvAlAmAlAdharo.agni: pavana vijayate te.avatArastRRitIya: ||30||
AkroshaMto nirAshA bhayabharavivashasvAshayAshChinnadarpA
vAshaMto deshanAshastviti bata kudhiyAM nAshamAshAdashAshu |
dhAvaMto.ashlIlashIlA vitathashapathashApAshivA: shAMtashauryAH
tvadvyAkhyAsiMhanAde sapadi dadRRishire mAyigomAyavaste ||31||
triShvapyevAvatAreShvaribhirapaghRRiNaM hiMsito nirvikAra:
sarvaj~na: sarvashakti: sakalaguNagaNApUrNarUpapragalbha: |
svachCha: svachChaMdamRRityu: sukhayasi sujanaM deva kiM chitramatra
trAtA yasya tridhAmA jagaduta vashagaM kiMkarA: shaMkarAdyA: ||32||
udyanmaMdasmitashrImRRidumadhumadhurAlApapIyUShadhArA-
pUrAsekopashAMtAsukhasujanamanolochanApIyamAnam |
saMdrakShye suMdaraM saMduhadiha mahadAnaMdamAnaMdatIrtha
shrImadvaktreMdubiMbaM duritanududitaM nityadA.ahaM kadA nu ||33||
prAchInAchIrNapuNyochchayachaturatarAchAratashchAruchittAn
atyuchchAM rochayaMtIM shrutichitavachanAMChrAvakAMshchodyachaMchUn |
vyAkhyAmutkhAtadu:khAM chiramuchitamahAchArya chiMtAratAMste
chitrAM sachChAstrakartashcharaNaparicharAn shrAvayAsmAMshcha kiMchit ||34||
pIThe ratnopaklRRipte ruchiraruchimaNijyotiShA sanniShaNNaM
brahmANaM bhAvinaM tvAM jvalati nijapade vaidikAdyA hi vidyA: |
sevaMte mUrtimatya: sucharita charitaM bhAti gaMdharvagItaM
pratyekaM devasaMsatsvapi tava bhagavan nartitadyovadhUShu ||35||
sAnukroshairajasraM janimRRitinirayAdyUrmimAlAvile.asmin
saMsArAbdhau nimagnAn sharaNamasharaNAnichChato vIkShya jaMtUn |
yuShmAbhi: prArthita: san jalanidhishayana: satyavatyAM maharSheH
vyaktashchinmAtramUrtirna khalu bhagavata: prAkRRito jAtu deha: ||36||
astavyastaM samastashrutigatamadhamai ratnapUgaM yathAM.adhaiH
arthaM lokopakRRityai guNagaNaNanilaya: sUtrayAmAsa kRRitsnam |
yo.asau vyAsAbhidhAnastamahamaharaharbhaktitastvatprasAdAt
sadyo vidyopalabdhyai gurutamamaguruM devadevaM namAmi ||37||
Aj~nAmanyairadhAryAM shirasi parisaradrashmikoTIrakoTau
kRRiShNasyAkliShTakarmA dadhadanusaraNAdarthito devasaMghai: |
bhUmAvAgatya bhUmannasukaramakarobrahmasUtrasya bhAShyaM
durbhAShyaM vyasya dasyormaNimata uditaM veda sadyuktibhistvam ||38||
bhUtvA kShetre vishuddhe dvijagaNanilaye rUpyapIThAbhidhAne
tatrApi brahmajAtistribhuvanavishade madhyagehAkhyagehe |
pArivrAjyAdhirAja: punarapi badarIM prApya kRRiShNaM cha natvA
kRRitvA bhAShyANi samyag vyatanuta cha bhavAn bhAratArthaprakAsham
||39||
vaMde taM tvA supUrNapramatimanudinAsevitaM devavRRiMdaiH
vaMde vaMdArumIshe shriya uta niyataM shrImadAnaMdatIrtham |
vaMde maMdAkinIsatsaridamalajalAsekasAdhikyasaMgaM
vaMde.ahaM deva bhaktyA bhavabhayadahanaM sajjanAnmodayaMtam ||40||
subrahmaNyAkhyasUre: suta iti subhRRishaM keshavAnaMdatIrtha-
shrImatpAdAbjabhakta: stutimakRRita harervAyudevasya chAsya |
tatpAdArchAdareNa grathitapadalasanmAlayA tvetayA ye
saMrAdhyAmU namaMti pratatamatiguNA muktimete vrajaMti ||41||
pAMtvasmAn puruhUtavairibalavanmAtaMgamAdyadghaTA-
kuMbhochchAdrivipATanAdhikapaTupratyekavajrAyitA: |
shrImatkaMThIravAsya pratatasunakharA dAritArAtidUra-
pradhvastadhvAMtashAMtapravitatamanasA bhAvitA nAkivRRiMdai: ||1||
lakShmIkAMta samaMtato vikalayannaiveshituste samaM
pashyAmyuttamavastu dUratarato.apAstaM raso yo.aShTama: |
yadroShotkaradakShanetrakuTilaprAMtotthitAgnisphurat-
khadyotopamavisphuliMgabhasitA brahmeshashakrotkarA: ||2||
|| iti shrItrivikramapaMDitAchAryavirachitA shrIharivAyustuti: ||